Γιώργος X. Παπασωτηρίου .
«Ένας πόλεμος είναι δυνατός. Δεν πρόκειται για την ενίσχυση του φόβου, αλλά για την αντιμετώπιση της πραγματικότητας». Αυτή είναι η προειδοποίηση που κυκλοφόρησε στις αρχές Ιανουαρίου από τον Carl-Oskar Bohlin, τον Σουηδό Υπουργό Πολιτικής Άμυνας...
Στα μέσα Ιανουαρίου, ο Ολλανδός ναύαρχος, ο Ρομπ Μπάουερ σήμανε τον κώδωνα του κινδύνου: «Δεν μπορούμε πλέον να αποκλείσουμε την πιθανότητα να ξεσπάσει πόλεμος τα επόμενα είκοσι χρόνια….»…
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, στις 24 Ιανουαρίου, ο Αρχηγός του Επιτελείου του Βρετανικού Στρατού προκάλεσε με τη σειρά του μια μικρή θύελλα ζητώντας τη δημιουργία ενός «στρατού πολιτών». Ο Sir Patrick Sanders επέμεινε ιδιαίτερα στην «ανάγκη οι πολίτες να αλλάξουν νοοτροπία και να σκέφτονται περισσότερο σαν στρατιώτες έτοιμοι να πάνε στον πόλεμο»…
«…δύο χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία και ενώ οι Ρώσοι δείχνουν να ανακτούν το πλεονέκτημα στο έδαφος, ολόκληρη η Ευρώπη φαίνεται σαν μία απέραντη στρατιωτική βάση» σημειώνει ο Κλερ Κάραρντ*
Σε ό,τι μας αφορά, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή εμπλοκής τόσο στον πόλεμο της Ουκρανίας όσο και σε αυτόν της Γάζας. Το ίδιο ισχύει και για τα τεράστια εξοπλιστικά προγράμματα.
Σε ολόκληρη την γηραιά ήπειρο, οι στρατιωτικοί προϋπολογισμοί αυξάνονται σημαντικά... Στη Γερμανία, επανέρχεται η συζήτηση για την επιστροφή της στράτευσης. Στην Ολλανδία, το Υπουργείο Άμυνας επιδιώκει να ενισχύσει τον εφεδρικό στρατό του έως το 2030. Στην Εσθονία σχεδιάζεται να κατασκευαστούν 600 αποθήκες στρατιωτικού υλικού κατά μήκος των συνόρων με τη Ρωσία. Στη Σουηδία, κάθε νοικοκυριό έλαβε, όπως και κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ένα φυλλάδιο που υποδεικνύει πως να ενεργεί σε περίπτωση σύγκρουσης...
Κάποιοι μιλούν για ευρωπαϊκό στρατό. Ο ιστορικός Timothy Garton Ash (σε άρθρο του στον The Guardian) σημειώνει: «Καθώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προχωρά στην Ανατολή και ο υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να αποσυρθεί από τη Δύση, ήρθε η ώρα να επανασυνδεθούμε με την ιδέα της ευρωπαϊκής άμυνας».
Αντιμέτωπη με τη Ρωσία, η Ευρώπη νιώθει πιο ευάλωτη από ποτέ, γράφει ο ξένος Τύπος. Ο «εχθρός» είναι «έτοιμος», είναι ο δαίμονας Πούτιν! Απομένει η δημιουργία περιβάλλοντος φόβου και η προετοιμασία εκατομμυρίων ανθρώπων να δεχτούν τον πόλεμο ως αναγκαίο κακό. Για να συμβεί αυτό είναι απαραίτητη η προπαγάνδα των μίντια σε τέσσερις κατευθύνσεις:
Α) Απόκρυψη των συμφερόντων: Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό ο πόλεμος δεν είναι ποτέ μία σύγκρουση αντιτιθέμενων οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων αλλά γίνεται λόγος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την ειρήνη ή κάποια άλλη ευγενή ιδέα. Τα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ Χουσεΐν, απεδείχθη πως ήταν ψέμα. Αυτό κόστισε τη ζωή σε 300.000 ιρακινούς πολίτες. Ο πόλεμος στο Αφγανιστάν για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας έφερε στην εξουσία τους Ταλιμπάν κ.ά.
Β) Ακολουθεί η δαιμονοποίηση: Εδώ χρησιμοποιούνται τα θεαματικά «μιντιακά ψεύδη». Ο Μιλόσεβιτς, ο Σαντάμ Χουσεΐν, ο Καντάφι και ο Άσαντ παρουσιάζονται ως στυγνοί δικτάτορες και χασάπηδες.
Γ) Όχι Ιστορία: Ο κανόνας αυτός της «προπαγάνδας του πολέμου» αποσκοπεί στην απόκρυψη της ιστορίας της περιοχής. Αυτό καθιστά ακατανόητες τις τοπικές συγκρούσεις, οι οποίες γίνονται κατανοητές ανάλογα με το νόημα που τους δίνουν οι μεγάλες δυνάμεις.
Δ) Η οργάνωση της αμνησίας: Σύμφωνα μ’ αυτόν τον κανόνα πρέπει να αποφεύγεται κάθε σοβαρή υπενθύμιση προηγούμενων χειραγωγήσεων της κοινής γνώμης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, που θα καθιστούσε δύσπιστη την κοινή γνώμη.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Μην πιστεύετε άκριτα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ο πόλεμος είναι αναγκαίος και ωφέλιμος μόνο για τις βιομηχανίες όπλων. Μπορεί να αποφευχθεί; Μπορεί.
«Μέσα στον πολιτισμό υπάρχει ένα πρακτικά επαρκές ισοζύγιο αντίρροπων τάσεων του ανθρώπου, έτσι ώστε να διατηρείται η ειρήνη, αλλά και αρκετή ένταση, έτσι ώστε ένας πόλεμος να μην αποκλείεται…». Συνεπώς, ο πόλεμος ή η ειρήνη είναι το αποτέλεσμα του συσχετισμού των αντίρροπων δυνάμεων, των δυνάμεων της ειρήνης από τη μια και του «μίσους» από την άλλη. Κρίσιμος παράγοντας εδώ είναι αυτός των συστημικών μίντια που καλλιεργούν το μίσος και το φόβο. Γι’ αυτό το λόγο, το κίνημα κατά του πολέμου και η κουλτούρα της ειρήνης, δηλαδή η εκπαίδευση στο σεβασμό και την κατανόηση του Άλλου, έχουν θεμελιώδη σημασία. Γιατί κανένας πόλεμος δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη δική μας συνέργεια είτε ως θύτες -χειριστές «κανονιών»- είτε ως θύματα -«κρέας» για τα κανόνια...
