Ποιoς ‘διασώθηκε’.
Ο βρώμικος ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην καταστροφή της Ελλάδος.
Του Σπυρίδωνα Λαβδιώτη*.
Είναι θλιβερό για τον γράφοντα να αναφερθεί στο ιστορικό των στυγνών και δολερών μεθόδων που συστηματικά χρησιμοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι οποίες οδήγησαν στην καταστροφή τον αδύναμο κρίκο των χωρών του ευρώ, την Ελλάδα. Δεν υπάρχει όμως άλλη επιλογή από το να κατατεθεί η αλήθεια και η πραγματικότητα.
Από την έναρξη των Μνημονίων της εθνικής υποτέλειας τον Μάιο 2010 μέχρι και σήμερα, θα καταγραφεί στην Ελληνική ιστορία ως η περίοδος της αποικιοποίησης και φτωχοποίησης της χώρας από τους κοινοτικούς της εταίρους. Μιας περιόδου με κύριο χαρακτηριστικό την επιβολή τριών Μνημονίων συνοδευόμενα από δανειακές συμβάσεις συνολικού ύψους 326 δις ευρώ. Οι δανειακές συμβάσεις- οι μεγαλύτερες που έχουν συναφθεί ιστορικώς για ένα κράτος – ονοματίστηκαν ‘κεφάλαια διάσωσης’ της Ελλάδος από χρεοκοπία – μιας χώρας με ΑΕΠ μικρότερο των δανείων που χορηγήθηκαν.
Ποιoς ‘διασώθηκε’
Είναι πλέον γνωστό ότι τα υπέρογκα αυτά δάνεια δεν δόθηκαν στην Ελλάδα για να σωθεί από τη χρεοκοπία και να ευημερήσει ο λαός της, αλλά για να σωθούν οι τράπεζες του Ευρωσυστήματος και μαζί, το ευρώ. Λιγότερο από 5% των «κεφαλαίων διάσωσης’ πήγαν για την ελληνική οικονομία.1 Ως επακόλουθο, η οικονομία κατέρρευσε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα, η ανεργία γιγαντώθηκε, οι χρεοκοπίες εταιριών και κατασχέσεις σπιτιών έλαβαν δραματικές διαστάσεις, η μετανάστευση των νέων θέριευσε, μαζί και η κοινωνική απόγνωση, μιζέρια και τελικά η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας.
Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
Σε όλη αυτή τη σύγχρονη τραγωδία της Ελλάδος κεντρικό ρόλο διαδραμάτισε η περιβόητη ΕΚΤ. Τα πραγματικά περιστατικά καταδεικνύουν ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χρησιμοποίησε τη νομισματική της πολιτική σαν ένα μέσο πολέμου κατά της χώρας μας. Η ΕΚΤ διεξήγαγε ένα μυστικό, αφανή πόλεμο για να μη γίνουν αντιληπτές οι επίβουλες πράξεις της οι οποίες έπληξαν με αγριότητα την Ελλάδα. Με πρόφαση τη δέσμευση της Ελλάδος να τηρήσει τους όρους των προγραμμάτων προσαρμογής, που επιβλήθηκαν από την τρόικα – της οποίας είναι μέλος – χρησιμοποιεί το μονοπώλιο δημιουργίας του χρήματος, ex nihilo, επιλεκτικά για να εκπληρώσει τις επιθυμίες της Γερμανίας, η οποία εκ συστάσεως ως κράτος-έθνος είχε πάντοτε κατακτητικές διαθέσεις.
Η ΕΚΤ παραβιάζοντας το θεσμικό πλαίσιο της ανεξαρτησίας από κάθε πολιτική επιρροή, οι νομισματικές της παρεμβάσεις ξεπέρασαν την εντολή της με την απροκάλυπτη συμμετοχή στη μεταβίβαση κολοσσιαίων ζημιών των τραπεζών του Ευρωσυστήματος, ιδίως των Γαλλικών και Γερμανικών, στον Έλληνα φορολογούμενο. Μέσω των δανείων του απατηλού ‘μηχανισμού στήριξης’ οι ζημίες των τραπεζών ρέουν κατευθείαν στην Ελλάδα. Είναι φανερό ότι με τον έλεγχο του τραπεζικού συστήματος η ΕΚΤ, όποτε αυτή κρίνει – χωρίς διαφάνεια και λογοδοσία – προκαλεί ασφυξία σε μια βαριά δεινοπαθούσα χώρα.
Το μεγάλο κόλπο του Ντράγκι
Έτσι ακριβώς ενέργησε η ΕΚΤ, διότι ως κράτος-μέλος του ευρώ δεν έχεις το νομικό δικαίωμα να εκδόσεις δικό σου χρήμα, σε ελέγχει απολύτως νομισματικά. Εάν η Ελλάδα είχε το δικό της νόμισμα, όπως η Δανία ή Τσεχία, η κεντρική της τράπεζα θα κάλυπτε το χρηματοδοτικό κενό και θα απέτρεπε την κατάρρευση της οικονομίας. Η Τράπεζα της Ελλάδος δεν μπορεί να τυπώσει ευρώ και η ΕΚΤ δεν ήθελε να βοηθήσει. Δεν είναι αναγκαίο να σε σκοτώσει, σου καταστρέφει την οικονομία. Μειώνει την πίστωση του τραπεζικού τομέα, κλείνει τις τράπεζες, οι τιμές ακινήτων υποτιμούνται, το εργατικό δυναμικό μένει άνεργο και μεταναστεύει – εκτός κι εάν κάποιος επιθυμεί να γίνει ληστής. Υπάρχει γη να αρπάξεις, όπως μια εισβολή κατά της Ελλάδος, για να βουτήξεις τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τους σιδηροδρόμους και ό,τι άλλο πολύτιμο. Αυτός όμως είναι πόλεμος.
Η ολέθρια συμπεριφορά της ΕΚΤ αναφορικά με την Ελλάδα έχει τις ρίζες της σε μια ξεχασμένη ιστορία: Πώς η Goldman Sachs βοήθησε την Ελλάδα να καταστρέψει τον εαυτόν της.2 Είναι τo διάσημο swap 2001 μεταξύ της Goldman και Ελληνικής κυβέρνησης που είχε αποκαλυφτεί από τον διεθνή Τύπο, αλλά οι ευρωπαϊκές αρχές το απέκρυψαν για οκτώ χρόνια. Και, ξαφνικά η ΕΚΤ το ανακάλυψε μετά την ψήφιση του ν. 3723/2008 με το πακέτο των 28 δις ευρώ, της διάσωσης των ‘ελληνικών’ τραπεζών από το ελληνικό κράτος και της μεταβίβασής του στους φορολογούμενους. Ήταν Απρίλιος 2009, που έγινε η ανακάλυψη μέσα στην καταιγίδα της κρίσης, όταν η ΕΚΤ διέκρινε «μια πράξη swap κινείτο παράξενα στη χρηματαγορά». 3
Ειρωνικώς, προς μεγάλη έκπληξη η ΕΚΤ διαπίστωσε, αυτό που γνώριζε πριν οκτώ χρόνια, ήταν το swap 2001 που υπέγραψε η κυβέρνηση Σημίτη με την Goldman Sachs. Το swap αρχικώς μείωσε το δημόσιο χρέος της Ελλάδος με το ποσό των 2.4 δις ευρώ και οι πληρωμές μετακυλίστηκαν στο αβέβαιο μέλλον. Ωστόσο, οι ζημιές της Ελληνικής κυβέρνησης ανήλθαν στο ποσό των 2.5 δις ευρώ περίπου μέσα στα πρώτα τρία χρόνια. Και τα πράγματα περιπλέκονται άρδην όταν η Goldman με διευθύνοντα σύμβουλο τον Mario Draghi 4 – ναι, τον σημερινό πρόεδρο της ΕΚΤ – τον Αύγουστο 2005 αναδιαρθρώνει τη σύμβαση Swap 2001 και η ωρίμανση (maturity) θα επεκταθεί από το 2019 στο 2037.5
Τι γνώριζε ο Draghi γύρω από τα ελληνικά swaps, ποια ήταν η συμμετοχή του στις συναλλαγές swap, και ποιος ο ρόλος του στην απόκρυψη μέρους του δανεισμού και εν συνεχεία στην εκσφενδόνισή του επιβαρύνοντας τη θέση χρέους της Ελλάδος, αυτά τα ερωτήματα ίσως να μην απαντηθούν ποτέ. Η ΕΚΤ φημίζεται για την ασυνήθη μυστικότητά της. Οι δημόσιες ανακοινώσεις της γύρω από τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής είναι φειδωλές και δεν δημοσιοποιεί τα πρακτικά των συνεδριάσεων, τα κρατά μυστικά. Όμως, η απόκρυφος αυτή πρακτική οδηγεί σε αυθαιρεσία, συγκάλυψη και παραπλάνηση της κοινής γνώμης. Κι αυτό συνέβη με το Α’ Μνημόνιο, τη δανειακή σύμβαση των 110 δις ευρώ, που ήταν αδύνατον να εκπληρώσει η Ελλάδα, διότι αφενός δεν έγινε αναδιάρθρωση του χρέους, ήτοι ‘κούρεμα’ του συσσωρευμένου χρέους, αφετέρου οι ζημιές των τραπεζών ήταν τεράστιες.
Οι ‘ελληνικές’ τράπεζες είχαν χάσει την πρόσβαση στις διεθνείς χρηματαγορές, και το πακέτο διάσωσης των 28 δις ευρώ από το ελληνικό δημόσιο είχε ήδη ξεπεράσει τα 50 δις ευρώ. Κι αυτό απλά σημαίνει το κράτος είχε de facto χρεοκοπήσει.
Παρακάμπτοντας, σκόπιμα, και το ΔΝΤ
Εξ ου κορυφαία στελέχη του ΔΝΤ έκριναν ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι απαραίτητη πριν χορηγηθεί ένα δάνειο. 6 Είχαν την πικρή εμπειρία από την Αργεντινή, η οποία είχε μη βιώσιμο χρέος – όπως η Ελλάδα – όπου οι πληρωμές του δανείου πήγαν ολοσχερώς στους πιστωτές και η διάσωση απέτυχε. Έτσι, αποφάσισαν να γίνει “κούρεμα” για να εξασφαλιστεί ότι το βάρος των ζημιών θα το επωμισθούν και οι πιστωτές που είχαν δανείσει χρήματα την Ελλάδα, κερδοσκοπώντας στα ελληνικά ομόλογα λόγω της ελκυστικής απόδοσής τους. Γι αυτό, το μότο τους ήταν “ No more Argentinas”. Εγκρίνοντας ένα μεγάλο διεθνές δάνειο διάσωσης από κοινού με την ΕΕ, χωρίς “haircut” σήμαινε, ότι όλο το βάρος θα το επωμισθούν οι Έλληνες φορολογούμενοι.
Η Δαμόκλειος Σπάθη έπεσε στα κεφάλια των Ελλήνων, διότι ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Jean – Claude Trichet, μόλις άκουσε τη λέξη “haircut” εξερράγη «…δεν πρέπει να γίνει αναδιάρθρωση του χρέους!…» Αυτός φώναζε. 7 Ο λόγος, οι Γαλλικές και Γερμανικές τράπεζες είχαν έκθεση σε ελληνικά χρεόγραφα αξίας 60 δις ευρώ και 35 δις ευρώ αντίστοιχα, και δεν ‘έπρεπε’ να υποστούν ζημιές. Και το δέχτηκαν οι Έλληνες πολιτικοί.
Σπυρίδων Λαβδιώτης
*Former Senior Financial Analyst at Bank of Canada
1 Rocholl J., and Stahmer Α., “Where did the Greek bailout money go? ”ESMT White Paper, European School of Management and Technology”, Berlin, 16/02/2016, β) Yiannis Mouzakis, “Where did all the money go?” MacroPolis, 5/01/2015. Αμφότερες οι μελέτες καλύπτουν τις δύο δανειακές συμβάσεις των € 240 δις.
2 Μέρος 8ο : Το SWAP 2001 της Goldman Sachs, http://spiros26.wordpress.com
3 Bloomberg, European Court to Rule Over ECB’S Secret Greek File, “In April 2009 – seven months before the Greek crisis erupted – ECB officials spotted a swap operation in unusual terms”, November 27 2012
4 Ο Mario Draghi, ήταν αντιπρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της Goldman Sachs International (2002-2005).
5 Η Goldman Sachs τo 2005, θα πωλήσει τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του swap στα € 5.1 δις στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. Αυτό που γνωρίζουμε, σύμφωνα με στοιχεία της Ζωής Γεωργαντά, το κόστος του swap θα εκτιναχθεί στα € 21 δις το 2010. Έκτοτε, πως εξελίχθηκε το swap παραμένει άγνωστο. Το Bloomberg θα χάσει τις δίκες εναντίον της ΕΚΤ, που αφορούσαν την αποδέσμευση των «μυστικών φακέλων των ελληνικών swaps».
6 Paul Blustein, Laid Low, The IMF, The Euro Zone and the First Rescue of Greece, CIGI Papers, April 24, 2015
7 ‘Ο.π., Paul Blustin, Laid Low, “The ECB president blew up… there must be no restructuring!…He was shouting”.
Πηγή: new-economy.gr